Trong thế giới luôn vận động, để thích nghi hiệu quả và tỏa sáng với môi trường học tập, làm việc, sinh viên không chỉ cần kiến thức chuyên môn mà còn cần phải trang bị cho bản thân những kỹ năng mềm – những giá trị vô hình không thể hiện qua điểm số, bằng cấp nhưng lại là hành trang quý giá theo suốt chặng đường phát triển bản thân.
1. Kỹ năng mềm là gì? Vì sao sinh viên cần kỹ năng mềm?
Kỹ năng mềm là những khả năng và phẩm chất cá nhân, thường liên quan đến cách ứng xử, giao tiếp của một người với người khác. Đây là những kỹ năng không phụ thuộc vào kiến thức chuyên môn nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của một cá nhân ở mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ học tập, công việc đến các mối quan hệ cá nhân, giúp cá nhân làm việc hiệu quả, thích nghi, hòa nhập tốt và xử lý tình huống linh hoạt trong môi trường làm việc và trong cuộc sống.
Ví dụ: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quản lý thời gian, khả năng làm việc nhóm, sự tự chủ, sự linh hoạt, khả năng giải quyết vấn đề, sự lắng nghe tốt, khả năng thích ứng với môi trường làm việc,.. Các kỹ năng mềm có thể do bẩm sinh hoặc được phát triển qua học hỏi, rèn luyện và những trải nghiệm cá nhân.
2. Tầm quan trọng của kỹ năng mềm trong thời đại 4.0
– Tăng cường khả năng thích nghi và linh hoạt: Thời đại 4.0 đòi hỏi cá nhân chúng ta phải liên tục cập nhật kiến thức và thích nghi với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ. Các kỹ năng như thích nghi, học hỏi suốt đời, tư duy phản biện giúp cá nhân không bị tụt hậu.
– Cải thiện hiệu quả giao tiếp và làm việc nhóm: Trong môi trường làm việc hiện đại, nhiều công việc đòi hỏi cộng tác qua nền tảng số, làm việc từ xa, các kỹ năng giao tiếp, lắng nghe, thuyết trình và làm việc nhóm giúp đảm bảo hiệu quả phối hợp, giảm xung đột.
– Tăng khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định: Ngày nay, công nghệ có thể hỗ trợ phân tích, nhưng việc đưa ra quyết định cuối cùng vẫn cần con người nên các kỹ năng như tư duy logic, sáng tạo, ra quyết định có đạo đức là yếu tố không thể thay thế.
– Thúc đẩy năng suất cá nhân và tổ chức: Kỹ năng quản lý thời gian, tổ chức công việc và quản lý bản thân giúp cá nhân làm việc hiệu quả hơn trong môi trường có nhiều yếu tố có thể làm giảm sự tập trung như mạng xã hội.
– Gia tăng giá trị con người trước sự trỗi dậy của AI: Máy móc có thể thay thế những công việc mang tính lặp lại, nhưng kỹ năng cảm xúc (EQ), sự đồng cảm, khả năng lãnh đạo và truyền cảm hứng là yếu tố con người vượt trội hơn máy móc.
– Tạo lợi thế cạnh tranh trong tuyển dụng và thăng tiến: Nhà tuyển dụng không chỉ cần nhân lực giỏi chuyên môn mà còn ưu tiên người có kỹ năng mềm tốt như kỹ năng thương lượng, giải quyết xung đột, khả năng dẫn dắt đội nhóm. Kỹ năng giao tiếp, ứng xử, và đạo đức nghề nghiệp giúp cá nhân xây dựng một hình ảnh tích cực và đáng tin cậy.
3. 15 kỹ năng mềm cần thiết giúp sinh viên phát triển toàn diện
3.1. Kỹ năng giao tiếp hiệu quả
Giao tiếp là việc trình bày thông tin thông qua ngôn ngữ (lời nói, chữ viết) hoặc phi ngôn ngữ (ánh mắt, cử chỉ, nét mặt…), lắng nghe người khác và phản hồi tích cực nhằm đạt được sự hiểu biết và tương tác giữa các cá nhân. Giao tiếp có thể xảy ra trong môi trường trực tiếp (mặt đối mặt) hoặc gián tiếp (qua điện thoại, thư điện tử, mạng xã hội…). Cá nhân có kỹ năng giao tiếp tốt sẽ dễ dàng kết nối với người khác, từ đó mở ra nhiều cơ hội học hỏi và phát triển bản thân, giúp cá nhân xây dựng sự tin tưởng và thấu hiểu với các cá nhân khác.
Để giao tiếp tốt, bạn cần:
- Luyện nói rõ ràng và mạch lạc
- Lắng nghe tích cực
- Phản hồi phù hợp
- Rèn luyện giao tiếp phi ngôn ngữ
- Phát triển EQ (trí tuệ cảm xúc)
- Tham gia các hoạt động rèn luyện
- Tự đánh giá và cải thiện
3.2. Kỹ năng làm việc nhóm
Kỹ năng làm việc nhóm là khả năng hợp tác, phối hợp, chia sẻ trách nhiệm giữa các cá nhân trong cùng một nhóm để cùng nhau đạt được mục tiêu chung của nhóm.
Kỹ năng làm việc nhóm giúp:
- Tăng hiệu quả công việc: Nhiều người cùng làm, nhiều ý tưởng sẽ giúp đưa ra giải pháp tối ưu hơn, giải quyết công việc nhanh và hiệu quả hơn.
- Phát huy sức mạnh tập thể: Mỗi người có thế mạnh riêng, làm việc nhóm giúp tận dụng tối đa khả năng của từng thành viên.
- Phát triển bản thân: Qua làm việc nhóm, các thành viên có thể học hỏi kiến thức, kỹ năng lẫn nhau, mở rộng góc nhìn và kỹ năng xã hội của bản thân.
- Tạo môi trường làm việc tích cực: gắn kết thành viên, tăng động lực làm việc.
Cách rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm:
- Tham gia các dự án, câu lạc bộ, hoạt động nhóm: Làm nhiều sẽ quen và nâng cao khả năng phối hợp.
- Tự đánh giá và phản hồi: Sau mỗi lần làm việc nhóm, hãy tự đánh giá và xin phản hồi từ đồng đội.
- Quan sát người giỏi: Học hỏi cách mọi người giao tiếp, giải quyết vấn đề và xử lý mâu thuẫn trong nhóm.
- Rèn luyện khả năng lắng nghe và đồng cảm: Đặt mình vào vị trí người khác để hiểu và chia sẻ.
- Đọc sách, học qua khóa học online: Có nhiều tài liệu, khóa học về kỹ năng làm việc nhóm có thể học tập thêm.
3.3. Kỹ năng tư duy phản biện
Tư duy phản biện là khả năng phân tích, đánh giá, và suy luận để hiểu rõ bản chất vấn đề, bao gồm việc đặt câu hỏi, nhận diện giả định, xác định bằng chứng, và đánh giá lập luận. Kỹ năng tư duy phản biện giúp:
- Phân tích thông tin từ nhiều góc độ, đánh giá vấn đề qua các minh chứng. Nhờ đó, bạn có thể đưa ra quyết định có cơ sở vững chắc hơn, chính xác và hạn chế sai lầm.
- Xác định nguyên nhân cốt lõi của vấn đề thông qua việc đặt câu hỏi phản biện như “Tại sao?”, “Nếu… thì sao?”, “Có bằng chứng nào khác không?” và giải quyết vấn đề hiệu quả
Để rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện hiệu quả, bạn cần:
- Đọc các sách về tư duy phản biện, logic học, lập luận (ví dụ: Critical Thinking, Thinking, Fast and Slow).
- Tham gia các cuộc tranh luận học thuật hoặc xã hội để luyện tập phản biện và lắng nghe.
- Thực hành viết bài nhận xét, phân tích bài báo hoặc hiện tượng xã hội.
- Tập đặt câu hỏi và đánh giá các bản tin, bài báo trên truyền thông.
- Luyện tập 5W1H: Who – What – When – Where – Why – How trong mọi tình huống để khám phá bản chất vấn đề.
3.4. Kỹ năng quản lý thời gian
Kỹ năng quản lý thời gian là khả năng lập kế hoạch, tổ chức và kiểm soát cách bản thân sử dụng thời gian của mình để hoàn thành các nhiệm vụ một cách hiệu quả và đúng hạn. Đây là một trong những kỹ năng mềm quan trọng giúp cá nhân đạt được mục tiêu học tập, công việc và cuộc sống cá nhân.
Kỹ năng quản lý thời gian giúp bạn tăng hiệu suất làm việc, giảm căng thẳng và áp lực, cân bằng cuộc sống học tập, công việc và cá nhân, đạt được mục tiêu nhanh chóng hơn, nâng cao sự chuyên nghiệp và uy tín cá nhân.
Rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian bằng cách:
– Đặt mục tiêu rõ ràng: Xác định mục tiêu ngắn hạn và dài hạn; Sử dụng phương pháp SMART: Cụ thể (Specific), Đo lường được (Measurable), Khả thi (Achievable), Thực tế (Realistic), Thời hạn rõ ràng (Time-bound).
– Lên kế hoạch hằng ngày / hằng tuần: Viết ra to-do list mỗi ngày.; Sử dụng công cụ như: Google Calendar, Notion, Trello, hoặc sổ tay kế hoạch; Phân chia thời gian hợp lý cho từng công việc theo mức độ ưu tiên.
– Tránh trì hoãn
– Học cách nói “không”
– Đánh giá lại thời gian đã sử dụng
– Tự thưởng và nghỉ ngơi hợp lý
3.5. Kỹ năng giải quyết vấn đề
Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng xác định vấn đề, phân tích nguyên nhân, tìm ra giải pháp phù hợp và thực hiện hành động để khắc phục vấn đề đó. Đây là một trong những kỹ năng mềm quan trọng nhất, được sử dụng hầu như mỗi ngày. Kỹ năng giải quyết vấn đề là kỹ năng được nhà tuyển dụng đánh giá cao giúp bạn tự tin hơn khi đối mặt với thử thách, nâng cao hiệu quả làm việc nhóm và cá nhân.
Cách để rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề hằng ngày:
- Ghi lại một vấn đề bản thân từng gặp, cách mình giải quyết vấn đề đó, phân tích lại theo các bước giải quyết để rút kinh nghiệm.
- Thường xuyên luyện tập xử lý tình huống giả định để phát triển khả năng ứng biến. Đặt ra các câu hỏi như: “Nếu mình gặp vấn đề đó, mình sẽ xử lý thế nào?”
- Chia nhỏ vấn đề, tìm các phương án giải quyết linh hoạt, không bị bó buộc vào một lối mòn.
3.6. Kỹ năng thuyết trình và trình bày
Kỹ năng thuyết trình và trình bày giúp người nói truyền đạt thông tin một cách hiệu quả, thuyết phục và rõ ràng trước người nghe.
Kỹ năng thuyết trình là khả năng truyền đạt thông tin, ý tưởng hoặc quan điểm trước một người hoặc một nhóm người một cách rõ ràng, tự tin và thuyết phục. Kỹ năng trình bày là cách bạn truyền tải nội dung bằng lời nói, hình ảnh, phương tiện hỗ trợ (PowerPoint, poster…) sao cho dễ hiểu, sinh động và chuyên nghiệp.
Kỹ năng thuyết trình và trình bày không phải là năng khiếu bẩm sinh mà hoàn toàn có thể rèn luyện được thông qua quá trình chuẩn bị – luyện tập – phản hồi – cải thiện. Bắt đầu từ những buổi trình bày nhỏ, bạn sẽ dần tự tin và chuyên nghiệp hơn. Để rèn luyện kỹ năng thuyết trình và trình bày hiệu quả, bạn cần kết hợp giữa việc chuẩn bị nội dung, luyện tập kỹ thuật trình bày, và phản hồi cải thiện liên tục, cụ thể:
– Chuẩn bị kỹ nội dung
– Thiết kế slide hiệu quả (nếu có)
– Luyện tập kỹ năng trình bày
– Tham gia thực hành thực tế
3.7. Kỹ năng sáng tạo
Kỹ năng sáng tạo là khả năng tư duy và đưa ra những ý tưởng, giải pháp khác biệt cho vấn đề. Kỹ năng này là nền tảng của đổi mới giúp cá nhân nổi bật trong học tập, công việc, tăng khả năng giải quyết vấn đề phức tạp.
Để rèn luyện kỹ năng sáng tạo, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:
– Thay đổi thói quen tư duy
- Đặt câu hỏi “nếu như…”: Thay vì chấp nhận mọi thứ như nó vốn có, hãy tưởng tượng những khả năng khác biệt. Ví dụ: Nếu điện thoại không có màn hình thì sẽ thế nào?
- Suy nghĩ theo nhiều chiều: Tìm nhiều cách giải quyết khác nhau cho cùng một vấn đề.
– Rèn luyện não bộ
- Ghi chép ý tưởng hằng ngày: Không cần ý tưởng lớn. Chỉ cần mỗi ngày viết ra 5–10 ý tưởng nhỏ, bất kỳ lĩnh vực nào.
- Chơi trò chơi trí tuệ: Sudoku, xếp hình, cờ vua, giải đố logic… giúp bạn luyện sự linh hoạt và tư duy sáng tạo.
- Mind Mapping (Sơ đồ tư duy): Học cách kết nối các ý tưởng và từ khóa bằng hình ảnh trực quan.
– Mở rộng kiến thức và trải nghiệm
- Đọc sách và xem tài liệu đa lĩnh vực: Kiến thức từ các lĩnh vực khác nhau sẽ kích thích bạn kết nối thông tin sáng tạo.
- Trải nghiệm mới: Tham gia các lớp học mới, du lịch, trò chuyện với người khác lĩnh vực, giúp bạn tạo nên góc nhìn sáng tạo hơn.
- Tham gia cuộc thi sáng tạo: Cuộc thi thiết kế, sáng tạo ý tưởng kinh doanh, giải quyết vấn đề khởi nghiệp…
3.8. Kỹ năng tự học và chủ động phát triển bản thân
Kỹ năng tự học là khả năng cá nhân tự mình tiếp nhận, nghiên cứu và tích lũy kiến thức mà không hoàn toàn phụ thuộc vào người dạy hoặc môi trường đào tạo. Kỹ năng tự học và chủ động phát triển bản thân giúp cá nhân không ngừng nâng cao kiến thức, hoàn thiện bản thân và thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng trong môi trường học tập, làm việc và xã hội. Kỹ năng này bao gồm:
- Tự đặt mục tiêu học tập: Biết mình cần học gì, vì sao cần học.
- Lập kế hoạch học tập: Xác định thời gian, phương pháp, nguồn tài liệu phù hợp.
- Tự tìm kiếm thông tin và tài liệu học: Biết sử dụng sách, internet, học liệu mở, người cố vấn…
- Tự đánh giá và điều chỉnh: Biết theo dõi quá trình học, đánh giá kết quả và điều chỉnh phương pháp khi cần.
- Tư duy phản biện và tổng hợp kiến thức: Không chỉ học thuộc mà hiểu sâu, vận dụng được.
Kỹ năng chủ động phát triển bản thân là khả năng nhận thức và thực hiện các hành động cần thiết để nâng cao năng lực cá nhân, hướng đến sự phát triển toàn diện và bền vững, bao gồm:
- Tự nhận thức bản thân: Hiểu điểm mạnh, điểm yếu, giá trị sống và mục tiêu dài hạn.
- Chủ động học hỏi và rèn luyện: Tìm kiếm cơ hội học tập, làm việc, trải nghiệm mới để phát triển.
- Tự quản lý cảm xúc và thời gian: Đối diện với áp lực, duy trì động lực và quản lý hiệu quả quỹ thời gian cá nhân.
- Xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân (IDP – Individual Development Plan): Xác định rõ lộ trình phát triển về kiến thức, kỹ năng, nghề nghiệp.
- Tư duy cầu tiến: Luôn hướng đến sự hoàn thiện, dám thay đổi và đón nhận phản hồi để tiến bộ.
Kỹ năng tự học và chủ động phát triển bản thân:
- Giúp thích nghi với sự thay đổi của xã hội số và thị trường lao động.
- Tăng năng lực cạnh tranh cá nhân trong học tập và nghề nghiệp.
- Góp phần hình thành tư duy suốt đời (lifelong learning).
- Giúp cá nhân có định hướng rõ ràng, tự tin và làm chủ cuộc sống.
3.9. Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin
Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin là khả năng sử dụng hiệu quả các công cụ, phần mềm và hệ thống công nghệ để thu thập, xử lý, lưu trữ, truyền tải và bảo vệ thông tin trong môi trường kỹ thuật số. Việc trang bị tốt kỹ năng này giúp cá nhân:
- Tìm kiếm, phân tích và xử lý thông tin trên Internet và các phần mềm văn phòng (như Word, Excel, PowerPoint, …) để làm việc nhanh chóng và chính xác hơn.
- Giao tiếp hiệu quả qua email, mạng nội bộ, ứng dụng họp trực tuyến, giảm chi phí và thời gian di chuyển.
- Dễ dàng thích nghi với các mô hình làm việc linh hoạt, như làm việc từ xa, làm việc qua nền tảng số.
- Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tránh các rủi ro trên không gian mạng như lừa đảo, đánh cắp thông tin, virus máy tính…
3.10. Kỹ năng thích nghi
Thích nghi là khả năng điều chỉnh tư duy, hành vi, thái độ và phương pháp làm việc để phù hợp với những thay đổi trong môi trường sống, học tập hoặc làm việc. Người có kỹ năng này có thể đối mặt tốt với các tình huống mới, giải quyết khủng hoảng hoặc làm quen nhanh với công việc, công nghệ, môi trường mới.
Kỹ năng thích nghi góp phần xây dựng một tư duy phát triển và tăng khả năng học hỏi suốt đờ, giúp bạn nhanh chóng điều chỉnh bản thân để theo kịp sự thay đổi trong thời đại chuyển đổi số.
Để rèn luyện kỹ năng thích nghi, bạn cần:
– Mở rộng tư duy – Luôn sẵn sàng học hỏi
– Phản ứng tích cực trước thách thức
– Rèn luyện sự linh hoạt trong tư duy và hành động
3.11. Kỹ năng lãnh đạo và quản lý
Kỹ năng lãnh đạo là khả năng truyền cảm hứng, định hướng và thúc đẩy người khác để cùng đạt được mục tiêu chung. Một người có kỹ năng lãnh đạo giỏi không nhất thiết phải có chức danh cao, nhưng có khả năng ảnh hưởng đến hành vi và tinh thần của tập thể.
Kỹ năng quản lý là khả năng lập kế hoạch, tổ chức, kiểm soát và điều phối công việc để đạt được mục tiêu hiệu quả và đúng thời hạn. Người quản lý tập trung vào quy trình, nguồn lực và kết quả.
Người có kỹ năng lãnh đạo và quản lý sẽ:
- Định hướng rõ ràng mục tiêu, phân công công việc hợp lý và giám sát tiến độ.
- Ra quyết định nhanh, hợp lý, dựa trên phân tích dữ liệu và cân nhắc rủi ro. Giảm thiểu sai sót trong quá trình điều hành và triển khai công việc.
- Giải quyết mâu thuẫn nội bộ một cách khéo léo và hiệu quả. Tăng cường sự gắn kết, tôn trọng và hợp tác giữa các thành viên trong tổ chức.
- Biết cách nắm bắt cơ hội, thích nghi với thay đổi và đổi mới sáng tạo.
- Mở rộng mối quan hệ và khẳng định vị thế cá nhân.
3.12. Kỹ năng quản lý cảm xúc
Kỹ năng quản lý cảm xúc là khả năng nhận biết, hiểu và điều tiết cảm xúc của bản thân một cách phù hợp trong từng tình huống, đồng thời biết cách xử lý cảm xúc của người khác để đạt được hiệu quả trong giao tiếp, học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội. Ví dụ:
- Khi bị phê bình, bạn không phản ứng tức giận ngay mà lắng nghe, suy nghĩ, sau đó phản hồi một cách bình tĩnh.
- Khi căng thẳng vì áp lực học tập, bạn biết cách hít thở sâu, nghỉ ngơi hợp lý hoặc tâm sự với người thân để giải tỏa căng thẳng.
Người có kỹ năng quản lý cảm xúc tốt sẽ:
- Giao tiếp và hợp tác hiệu quả với người khác.
- Ít khi căng thẳng, lo âu.
- Có khả năng ra quyết định và giải quyết vấn đề hiệu quả.
- Tự tin, kiên nhẫn và tinh thần lạc quan.
Cách rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc:
- Ghi chép nhật ký cảm xúc mỗi ngày.
- Thực hành thiền, chánh niệm.
- Tham gia các khóa học hoặc hoạt động phát triển kỹ năng mềm.
- Đọc sách, tài liệu về trí tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence).
3.13. Kỹ năng đàm phán, thương lượng
Kỹ năng đàm phán, thương lượng là khả năng trao đổi, thảo luận giữa hai hay nhiều bên nhằm đạt được một thỏa thuận chung trong những vấn đề có lợi ích khác nhau, đôi khi là xung đột nhau. Mục tiêu của đàm phán, thương lượng là để đạt được thỏa thuận đôi bên cùng có lợi (win-win), giải quyết mâu thuẫn, xung đột một cách hiệu quả, bảo vệ lợi ích của bản thân hoặc tổ chức một cách khéo léo và tạo dựng mối quan hệ hợp tác bền vững.
Các yếu tố cốt lõi của kỹ năng đàm phán:
- Lắng nghe và thấu hiểu đối phương.
- Chuẩn bị thông tin kỹ lưỡng trước khi đàm phán.
- Khả năng giao tiếp thuyết phục, rõ ràng.
- Biết đưa ra và chấp nhận nhượng bộ hợp lý.
- Giải quyết vấn đề và đưa ra phương án thay thế.
- Kiểm soát cảm xúc, giữ thái độ chuyên nghiệp.
3.14. Kỹ năng xây dựng mối quan hệ và kết nối xã hội
Kỹ năng xây dựng mối quan hệ và kết nối xã hội là khả năng thiết lập quan hệ mới, duy trì quan hệ và mở rộng mạng lưới xã hội. Tầm quan trọng của kỹ năng xây dựng mối quan hệ và kết nối xã hội:
- Giúp tăng hiệu quả làm việc nhóm và hợp tác trong môi trường chuyên nghiệp.
- Mở rộng cơ hội học tập, việc làm và phát triển nghề nghiệp thông qua các kết nối xã hội.
- Góp phần xây dựng hình ảnh cá nhân tích cực và chuyên nghiệp.
- Tăng khả năng giải quyết xung đột và duy trì hòa khí trong các mối quan hệ.
3.15. Tư duy tích cực và tinh thần học hỏi không ngừng
Tư duy tích cực là suy nghĩ theo hướng lạc quan, tin tưởng vào điều tốt đẹp, nhìn thấy cơ hội trong khó khăn và luôn hướng đến giải pháp thay vì than phiền. Lợi ích của tư duy tích cực giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất, tạo động lực và tăng hiệu suất học tập/làm việc, xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.
Tinh thần học hỏi không ngừng là thái độ luôn sẵn sàng tiếp thu kiến thức mới, không ngừng trau dồi kiến thức, kỹ năng và cải thiện bản thân trong suốt cuộc đời. Điều này giúp bạn chủ động tìm kiếm thông tin, khóa học, trải nghiệm mới, nhận ra điểm yếu của bản thân và muốn cải thiện, biết lắng nghe, chấp nhận phản hồi chưa tích cực để tiến bộ. Người có tinh thần học hỏi không ngừng sẽ:
- Giữ vững năng lực cạnh tranh trong môi trường thay đổi nhanh chóng.
- Phát triển tư duy phản biện và sáng tạo.
- Có cơ hội nghề nghiệp và thăng tiến cao hơn.
4. Làm sao để rèn luyện kỹ năng mềm hiệu quả khi còn là sinh viên?
– Tham gia các hoạt động ngoại khóa
- Tham gia CLB – Đội – Nhóm: Giúp phát triển kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, lãnh đạo, tổ chức sự kiện, quản lý thời gian.
- Tham gia các hoạt động tình nguyện – Mùa hè xanh – Tiếp sức mùa thi: Rèn khả năng thích nghi, giải quyết vấn đề, quản lý thời gian.
- Tham gia các cuộc thi học thuật – Debates – Hackathons: Nâng cao tư duy phản biện, tư duy sáng tạo và kỹ năng trình bày.
– Học tập từ trải nghiệm thực tế
- Làm thêm – Thực tập: Giúp bạn tiếp cận môi trường làm việc thực tế, học cách quản lý công việc, giải quyết mâu thuẫn, thích nghi với áp lực.
- Khởi nghiệp – thực hiện dự án cá nhân: Là môi trường lý tưởng để rèn tính tự lập, quản trị bản thân, ra quyết định.
– Tự học kỹ năng mềm qua các tài liệu như sách “7 thói quen của người thành đạt” (Stephen R. Covey) hay “Đắc nhân tâm” (Dale Carnegie), hoặc các chương trình của trường, xem TED Talks, podcast kỹ năng sống để học thêm nhiều góc nhìn.
– Thực hành thường xuyên
- Thuyết trình trước lớp, viết blog cá nhân, giao tiếp với bạn bè – giảng viên: Đây là cách tự nhiên để cải thiện kỹ năng giao tiếp và tự tin.
- Ghi nhật ký tự đánh giá bản thân sau mỗi trải nghiệm để rút kinh nghiệm và tiến bộ.
– Tìm người hướng dẫn: Có thể là thầy cô, anh/ chị khóa trên, người làm trong lĩnh vực bạn quan tâm. Họ giúp bạn định hướng, chỉ ra điểm mạnh/yếu và cơ hội rèn luyện phù hợp.
5. UEL – môi trường lý tưởng để sinh viên rèn luyện kỹ năng mềm
Trường Đại học Kinh tế – Luật (UEL) không chỉ nổi bật với chất lượng đào tạo chuyên môn mà còn được biết đến là một môi trường lý tưởng giúp sinh viên phát triển toàn diện, đặc biệt là trong việc rèn luyện kỹ năng mềm – yếu tố ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thị trường lao động hiện đại.
Tại UEL, sinh viên có cơ hội tham gia vào các câu lạc bộ học thuật, kỹ năng và sở thích, từ đó nâng cao các kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, lãnh đạo và quản lý thời gian. Các cuộc thi học thuật, mô phỏng tòa án, mô phỏng thị trường tài chính, v.v. không chỉ giúp sinh viên áp dụng kiến thức vào thực tiễn mà còn rèn luyện tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và bản lĩnh thuyết trình trước đám đông.
Học phần “Kỹ năng mềm” được tích hợp trong chương trình đào tạo chính khóa, tạo nền tảng để sinh viên rèn luyện bài bản. Trường thường xuyên phối hợp với doanh nghiệp tổ chức các buổi talkshow, workshop, hội thảo chuyên đề, tạo điều kiện cho sinh viên học hỏi từ những người đi trước và mở rộng mạng lưới quan hệ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Môi trường học thuật năng động, cởi mở và đề cao sự chủ động của sinh viên tại UEL chính là nền tảng vững chắc để mỗi sinh viên không chỉ giỏi chuyên môn mà còn vững vàng trong kỹ năng – điều kiện tiên quyết để thành công trong thời đại 4.0.
Kỹ năng mềm đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân, đặc biệt trong bối cảnh xã hội và môi trường làm việc không ngừng biến đổi hiện nay. Dù không mang tính chuyên môn như kỹ năng cứng, kỹ năng mềm lại là yếu tố quyết định khả năng thích nghi, giao tiếp, làm việc và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Việc rèn luyện và phát triển kỹ năng mềm không chỉ giúp cá nhân nâng cao hiệu suất làm việc mà còn góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, từ đó mở rộng cơ hội nghề nghiệp và khẳng định vị thế trong xã hội. Do đó, mỗi người – đặc biệt là sinh viên, những người trẻ cần nhận thức rõ tầm quan trọng của kỹ năng mềm, chủ động trau dồi và vận dụng chúng trong học tập, công việc cũng như trong cuộc sống hàng ngày.
